ಹೊಸದಿಲ್ಲಿ: ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬಳಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಮಹತ್ವದ ಸ್ಪಷ್ಟನೆಯೊಂದನ್ನು ನೀಡಿರುವ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ವಾಟ್ಸಾಪ್, ಟ್ವಿಟರ್ನಂತಹ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಮೂಲಕ ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ನೋಟಿಸ್ಗಳನ್ನು ಜಾರಿ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಕтегоರಿಯಾಗಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದೆ. ನೋಟಿಸ್ ನೀಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಕಾನೂನಿನ ನಿಗದಿತ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲೇ ನಡೆಯಬೇಕು, ಅದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಪರ್ಯಾಯ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಅರವಿಂದ್ ಕುಮಾರ್ ನೇತೃತ್ವದ ಪೀಠ ಖಡಾಖಂಡಿತವಾಗಿ ಹೇಳಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಏನು?
ಅತ್ಯಾಚಾರ ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರತೀಯ ನ್ಯಾಯ ಸಂಹಿತೆಯ (ಬಿಎನ್ಎಸ್) ವಿವಿಧ ಸೆಕ್ಷನ್ಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆರೋಪ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬರು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ನಿರೀಕ್ಷಣಾ ಜಾಮೀನು ಅರ್ಜಿಯ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಅರವಿಂದ್ ಕುಮಾರ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಎನ್.ವಿ. ಅಂಜಾರಿಯಾ ಅವರಿದ್ದ ರಜಾಕಾಲದ ಪೀಠವು ನಡೆಸುತ್ತಿತ್ತು.
ವಿಚಾರಣೆ ವೇಳೆ ಪೀಠವು, “ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿನ ದೂರುದಾರರಿಗೆ (ಸಂತ್ರಸ್ತೆಗೆ) ನೋಟಿಸ್ ನೀಡಲಾಗಿದೆಯೇ?” ಎಂದು ಅರ್ಜಿದಾರರ ಪರ ವಕೀಲರನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರಿಸಿದ ವಕೀಲರು, “ದೂರುದಾರರು ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಸಿಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಅವರ ವಿಳಾಸವೂ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ನಾವು ಅವರಿಗೆ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಮೂಲಕ ನೋಟಿಸ್ ಕಳುಹಿಸಿದ್ದೇವೆ” ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದರು.
ಪೀಠದ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ
ವಕೀಲರ ಉತ್ತರದಿಂದ ಅಸಮಾಧಾನಗೊಂಡ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಅರವಿಂದ್ ಕುಮಾರ್ ತಕ್ಷಣವೇ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಿ, “ಇಲ್ಲ, ಇಲ್ಲ… ಈ ರೀತಿಯ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಾವು ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ. ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಅಥವಾ ಟ್ವಿಟರ್ ಮೂಲಕ ನೋಟಿಸ್ ಜಾರಿ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಹೋಗಿ, ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಿರುವಂತೆ ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಪಾಲಿಸಿ ನೋಟಿಸ್ ನೀಡಿ” ಎಂದು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ಸೂಚನೆ ನೀಡಿದರು.
ಆಗ ವಕೀಲರು, “ದೂರುದಾರರು ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಸಂದೇಶ ನೋಡಿದರೂ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ,” ಎಂದು ಸಮಜಾಯಿಷಿ ನೀಡಲು ಯತ್ನಿಸಿದಾಗಲೂ ಪೀಠವು ತನ್ನ ನಿಲುವನ್ನು ಬದಲಿಸಲಿಲ್ಲ.
ಕಾನೂನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯೇ ಅಂತಿಮ
ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ನೋಟಿಸ್ ಕೇವಲ ಮಾಹಿತಿ ರವಾನೆಯಲ್ಲ, ಅದೊಂದು ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ದಾಖಲೆ. ನೋಟಿಸ್ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಜಾರಿಯಾಗಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಪುರಾವೆ ಇರಬೇಕು. ವಾಟ್ಸಾಪ್ನಂತಹ ವೇದಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ‘ಬ್ಲೂ ಟಿಕ್’ ಬಂದರೂ, ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿಯೇ ಅದನ್ನು ಓದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ತೊಡಕುಗಳು ಉಂಟಾಗಬಹುದು. ನ್ಯಾಯದಾನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಗಾಂಭೀರ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಸ್ಥಾಪಿತ ಕಾನೂನು ಮಾರ್ಗಗಳಾದ ನೋಂದಾಯಿತ ಅಂಚೆ (Registered Post) ಅಥವಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಮೂಲಕ ಖುದ್ದು ನೋಟಿಸ್ ಜಾರಿ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನವನ್ನೇ ಪಾಲಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದು ಪೀಠದ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಾಗಿತ್ತು.
ಪೀಠದ ಅಂತಿಮ ನಿರ್ದೇಶನ
ವಾದ-ಪ್ರತಿವಾದದ ನಂತರ ಪೀಠವು, ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಯ ಮೂಲಕ ಎರಡು ವಾರಗಳೊಳಗೆ ಸಂತ್ರಸ್ತೆಗೆ ಖುದ್ದಾಗಿ ನೋಟಿಸ್ ಜಾರಿ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂದು ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿತು. ಅರ್ಜಿದಾರರ ವಿರುದ್ಧ ಯಾವುದೇ ಬಲವಂತದ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು (ಬಂಧನ) ಕೈಗೊಳ್ಳಬಾರದು ಎಂದು ಈ ಹಿಂದೆ ನೀಡಿದ್ದ ಮಧ್ಯಂತರ ರಕ್ಷಣೆಯ ಆದೇಶವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿತು.
ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನ ಈ ಸ್ಪಷ್ಟ ನಿಲುವು, ದೇಶಾದ್ಯಂತ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ನೋಟಿಸ್ ಜಾರಿ ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿನ ಗೊಂದಲಗಳಿಗೆ ತೆರೆ ಎಳೆದಿದೆ. ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಎಷ್ಟೇ ಮುಂದುವರಿದರೂ, ನ್ಯಾಯದಾನದ ಮೂಲಭೂತ ತತ್ವಗಳು ಮತ್ತು ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಆದೇಶ ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದೆ.
