ಪಾಟ್ನಾ: ಬಿಹಾರದ ರಾಜಕೀಯ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ 2025ರ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯ ಕಾವು ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ಏರುತ್ತಿದೆ. ಕಳೆದ ಎರಡು ದಶಕಗಳಿಂದ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಬಹುಮತ ನೀಡದ ಮತದಾರರು, ಈ ಬಾರಿಯೂ ಮೈತ್ರಿ ರಾಜಕಾರಣದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಸಾರುವ ಮುನ್ಸೂಚನೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಮಿತ್ರರು ಶತ್ರುಗಳಾಗುವ, ಶತ್ರುಗಳು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದಾಗುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿರುವ ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ, ಈ ಬಾರಿಯ ಚುನಾವಣೆ ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರ ರಾಜಕೀಯ ಭವಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ತೇಜಸ್ವಿ ಯಾದವ್ ಅವರ ನಾಯಕತ್ವಕ್ಕೆ ಅಗ್ನಿಪರೀಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ.
ಎನ್ಡಿಎ ಪಾಳಯದಲ್ಲಿ ಆಂತರಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು
ಸುಶಾಸನ ಮತ್ತು ಹಿಂದುತ್ವದ ಅಜೆಂಡಾವನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರ ವರ್ಚಸ್ಸನ್ನೇ ಎನ್ಡಿಎ ಮೈತ್ರಿಕೂಟ ನೆಚ್ಚಿಕೊಂಡಿದೆ. ಚುನಾವಣೆ ಘೋಷಣೆಗೂ ಮುನ್ನವೇ, ಸುಮಾರು ಒಂದು ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗೂ ಅಧಿಕ ಮೊತ್ತದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿ, ಜನರನ್ನು ಸೆಳೆಯುವ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಿದೆ.
ಆದರೆ, ಈ ಮೈತ್ರಿಕೂಟದ ಹಾದಿ ಸುಗಮವಾಗಿಲ್ಲ. ಕಳೆದ ಎರಡು ದಶಕಗಳಿಂದ ಬಿಹಾರ ರಾಜಕಾರಣದ ‘ಕಿಂಗ್ ಮೇಕರ್’ ಆಗಿದ್ದ ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರ ಹಿಡಿತ ಸಡಿಲಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ. ಪದೇ ಪದೇ ಮೈತ್ರಿ ಬದಲಿಸಿ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದ ಅವರಿಗೆ, ವಯೋಸಹಜ ಮರೆಗುಳಿತನದ ಸಮಸ್ಯೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಮುಜುಗರ ತರುತ್ತಿದೆ. ಅವರ ವರ್ಚಸ್ಸು আগেরಂತೆ ಪ್ರಬಲವಾಗಿಲ್ಲ.
ಇದೇ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ಎನ್ಡಿಎ ಮಿತ್ರಪಕ್ಷವಾದ ಲೋಕ ಜನಶಕ್ತಿ ಪಕ್ಷದ (ರಾಮ್ ವಿಲಾಸ್) ನಾಯಕ ಚಿರಾಗ್ ಪಾಸ್ವಾನ್, ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ ವಿರುದ್ಧವೇ ತಿರುಗಿಬಿದ್ದಿದ್ದಾರೆ. ನಿತೀಶ್ ಅವರನ್ನು ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಿ, ರಾಜ್ಯ ರಾಜಕಾರಣದಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಅಪ್ರಸ್ತುತಗೊಳಿಸುವುದು ಚಿರಾಗ್ ಅವರ ಪ್ರಮುಖ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಬಿಜೆಪಿ ನಾಯಕರ ಪರೋಕ್ಷ ಬೆಂಬಲವೂ ಇದೆ ಎಂಬ ಮಾತುಗಳು ರಾಜಕೀಯ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಕೇಳಿಬರುತ್ತಿವೆ. 2020ರ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಚಿರಾಗ್ ಅವರನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ನಿತೀಶ್ ಅವರ ಜೆಡಿಯು ಪಕ್ಷದ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿತ್ತು. ಈ ಬಾರಿಯೂ ಅದೇ ತಂತ್ರವನ್ನು ಬಳಸಿ, ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವುದು ಕಮಲ ಪಾಳಯದ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ.
ಮಹಾಘಟಬಂಧನ್ ಪಾಳಯದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಹುರುಪು
ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಆರ್ಜೆಡಿ-ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನೇತೃತ್ವದ ಮಹಾಘಟಬಂಧನ್ ಮೈತ್ರಿಕೂಟವು ಹೊಸ ಹುರುಪಿನೊಂದಿಗೆ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗುತ್ತಿದೆ. ‘ಮತ ಕಳವು’ ಮತ್ತು ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಯಲ್ಲಿನ ಲೋಪಗಳನ್ನೇ ಪ್ರಮುಖ ಅಸ್ತ್ರವನ್ನಾಗಿಸಿಕೊಂಡು ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟ ರೂಪಿಸಿದೆ. ತೇಜಸ್ವಿ ಯಾದವ್ ಅವರ ಯುವ ನಾಯಕತ್ವ ಹಾಗೂ ರಾಹುಲ್ ಗಾಂಧಿ ಅವರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವರ್ಚಸ್ಸು ಈ ಬಾರಿ ಮ್ಯಾಜಿಕ್ ಮಾಡಲಿದೆ ಎಂಬ ವಿಶ್ವಾಸದಲ್ಲಿದೆ.
ಮೈತ್ರಿಕೂಟವು ತನ್ನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶೇ 30ರಷ್ಟು ಮುಸ್ಲಿಂ-ಯಾದವ (M-Y) ಮತಬ್ಯಾಂಕ್ ಅನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನೆಚ್ಚಿಕೊಂಡಿದೆ. ಆದರೆ, 2020ರ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಕೆಲವೇ ಸ್ಥಾನಗಳ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ವಂಚಿತವಾಗಲು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ನ ಕಳಪೆ ಪ್ರದರ್ಶನವೇ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು. ಆಗ ಆರ್ಜೆಡಿ ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟಿದ್ದ ಕಠಿಣ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು.
ಈ ಬಾರಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ತನ್ನ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ತಿದ್ದಿಕೊಳ್ಳಲು ಮುಂದಾಗಿದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ಲಾಲೂ ಪ್ರಸಾದ್ ಯಾದವ್ ಅವರ ಆಣತಿಯಂತೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ರಾಜ್ಯ ನಾಯಕರನ್ನು ಬದಲಿಸಿ, ರಾಹುಲ್ ಗಾಂಧಿ ಅವರ ಆಪ್ತರನ್ನು ರಾಜ್ಯ ಉಸ್ತುವಾರಿಯನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ರಾಹುಲ್ ಗಾಂಧಿ ನಡೆಸಿದ ‘ಮತ ಅಧಿಕಾರ ಯಾತ್ರೆ’ಯು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಚೈತನ್ಯ ತುಂಬಿದೆ. ಈ ಬಾರಿ ತಮ್ಮ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ನೆಲೆ ಇರುವ 55-60 ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಡಬೇಕೆಂದು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್, ಆರ್ಜೆಡಿ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ ಹೇರುತ್ತಿದೆ.
ಚುನಾವಣೆಯ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯಗಳು
ಈ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಜಾತಿ ಸಮೀಕರಣದ ಜೊತೆಗೆ ಹಲವು ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯಗಳು ಫಲಿತಾಂಶದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಲಿವೆ.
* ನಿರುದ್ಯೋಗ: ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ನಿರುದ್ಯೋಗ ಯುವಕರನ್ನು ಕಂಗೆಡಿಸಿದ್ದು, ಇದು ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಆಡಳಿತ ವಿರೋಧಿ ಅಲೆ ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.
* ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನಮಾನ: ಬಿಹಾರಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನಮಾನ ನೀಡಬೇಕೆಂಬ ದಶಕಗಳ ಬೇಡಿಕೆ ಈ ಬಾರಿಯೂ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಚರ್ಚೆಯಾಗಲಿದೆ.
* ಜಾತಿ ಮೀಸಲಾತಿ: ಜಾತಿ ಆಧಾರಿತ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ನಂತರ ಮೀಸಲಾತಿ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ವಿಷಯವು ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಲಿದೆ.
ಬಿಹಾರದ 2025ರ ಚುನಾವಣೆ ಕೇವಲ ಎರಡು ಮೈತ್ರಿಕೂಟಗಳ ನಡುವಿನ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಾಗಿ ಉಳಿದಿಲ್ಲ. ಇದು ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರ ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಪ್ರಶ್ನೆಯಾದರೆ, ತೇಜಸ್ವಿ ಯಾದವ್ ಅವರ ನಾಯಕತ್ವಕ್ಕೆ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪರೀಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ. ದುರ್ಬಲಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ನಿತೀಶ್ ಜೊತೆಗೂಡಿ ಬಿಜೆಪಿ ಅಧಿಕಾರ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದೇ ಅಥವಾ ಪುನಶ್ಚೇತನಗೊಂಡಿರುವ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ತೇಜಸ್ವಿ ಯಾದವ್ ಅಧಿಕಾರದ ಗದ್ದುಗೆ ಏರುವುದೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಬಿಹಾರದ ಜನತೆ ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕಿದೆ.
